W latach 80. doszło do znacznego przeskoku technologicznego w zakresie „cyfryzacji” produkowanych do tego czasu aut opartych na układach analogowych. Wzrósł poziom ich skomplikowania, spadło spalanie oraz w pewnym stopniu obniżyła się także awaryjność. Jednym z najważniejszych symboli każdego współcześnie produkowanego samochodu jest kontrolka check engine. Co oznacza ten symbol? Czy widok charakterystycznego, żółtego silnika na desce rozdzielczej to powód do obaw? Odpowiadamy!

Z artykułu dowiesz się:

• Jak wygląda kontrola check engine?

• Kontrolka check engine – co oznacza?

• Jakie są najczęstsze przyczyny kontrolki check engine?

• Co zrobić, gdy zapali się kontrolka?

• Jakie są skutki braku reakcji na kontrolkę?

• Jak odpowiednio reagować na kontrolkę, aby uniknąć poważniejszych problemów?

Jak wygląda kontrola check engine?

Zacznijmy od tego, jak wygląda kontrolka check engine. Z reguły jest to niewielki pomarańczowy lub żółty piktogram przypominający przekrój bloku silnika, wyświetlany zazwyczaj bezpośrednio na desce rozdzielczej w widocznym i trudnym do przeoczenia miejscu. Dla przykładu przy prędkościomierzu lub obrotomierzu. Check engine może przybierać również formę tekstową, choć jest to rzadziej spotykane rozwiązanie.

Kontrolka check engine nie działa zero-jedynkowo; może także zmieniać się w zależności od poziomu złożoności danego problemu. Standardowo symbol świeci pomarańczowym lub żółtym światłem, lecz w naglących sytuacjach może zacząć migać lub zmienić barwę z żółtego/pomarańczowego na czerwoną, a nawet generować dźwięk ostrzegawczy. Oczywiście w celu przyciągnięcia Twojej uwagi.

Wbrew wszelkim pozorom kontrolka check engine wcale nie musi oznaczać dużych wydatków – czasami usunięcie usterki, którą symbolizuje ten piktogram, wymaga jedynie krótkiej wizyty u diagnosty.

Najlepszą ochroną przed kontrolką check engine jest oczywiście gwarancja na nowe auto. To nie Ty, a gwarant, czyli producent auta, zajmie się jej usunięciem. Przemyśl leasing samochodu, czyli nowoczesną formę finansowania jego zakupu, bądź bardziej tradycyjny kredyt na samochód. Oba rozwiązania są dobre, lecz mają także pewne ograniczenia, które warto rozważyć przed wyborem. Natomiast w przypadku wstępnego przeliczenia kosztów sprawdź kalkulator leasingowy.

Kontrolka „check engine” – co oznacza?

Układ samodiagnozujący służy do przeprowadzania cyklicznej analizy każdego komponentu w Twoim samochodzie i oceniania prawidłowości jego pracy. System pobiera wszelkie istotne dane z czujników rozmieszczonych w każdym fundamentalnym elemencie mechanicznym danego auta, po czym porównuje je z „kluczem” znajdującym się w komputerze. Kontrolka check engine jest w tym skomplikowanym układzie informacją dla kierowcy, która raportuje o wykrytych nieprawidłowościach.

Europejscy producenci aut osobowych mają prawny obowiązek uzupełniania systemu autodiagnozującego o piktogram check-engine począwszy od 2000 roku. Do tego czasu kontrolka ta była nieobligatoryjna, co oznacza, że decyzję o jej zastosowaniu podejmował sam producent auta.

Jakie są najczęstsze przyczyny kontrolki „check engine”?

Niewłaściwy sygnał płynący z czujników zawsze oznacza pewien problem. Jaki? Poniżej znajdziesz kilka typowych przykładów na to, dlaczego pali się żółta kontrolka silnika.

• Usterka katalizatora – na ogół problem ten nie jest zauważalny przez kierowcę (chyba że nastąpi jego całkowite zapchanie), dlatego o jego pojawieniu się informuje właśnie kontrolka check engine. Zwykle wystarczy wymienić katalizator na nowy lub regenerowany.
• Usterka świec zapłonowych – to awaria, którą widać po nieprawidłowej pracy obrotomierza; obroty mogą samodzielnie falować, zwiększać się lub zmniejszać. Z reguły wystarczy sama wymiana świec zapłonowych lub naprawa przewodów.
• Usterka sondy lambda – z reguły objawia się nagłym i skokowym wzrostem spalania paliwa, gdyż element ten odpowiada za precyzyjne wskazanie zawartości tlenu w spalinach. Problemem ten może także odpowiadać za pogorszenie innych parametrów spalin.
• Awaria cewki zapłonowej – widać ją nie tylko po kontrolce check engine, ale też po pogorszonych osiągach silnika oraz w razie dużej awarii po jego całkowitym unieruchomieniu. Cewki wymienia się cyklicznie.
• Usterka zaworu EGR – to bardzo częsty kłopot, objawiający się np. szarpaniem, nierówną pracą, a nawet samoczynnym gaśnięciem jednostki. Zazwyczaj awaria ta związana jest z gromadzeniem się w nim węgla oraz postępującej korozji.
• Usterki przepływomierza – jego uszkodzenie zauważysz z pewnością od razu po jego wystąpieniu, głównie po znacznym pogorszeniu osiągów silnika oraz jego nierównej, niepłynnej pracy.
• Awarie układu elektrycznego – czasami powód wyzwolenia kontrolki check engine może być dość prozaiczny, i oznaczać np. zbyt niskie napięcie w układzie, które pojawia się głównie podczas rozruchu silnika.
• Inne awarie – kontrolka check engine informuje kierowcę o wszystkich błędach i dysfunkcjach wynikających z niepoprawnej pracy silnika. Może obejmować także awarie wszystkich podzespołów wchodzących w skład układu paliwowego czy hamulcowego.

Co zrobić, gdy zapali się kontrolka?

Przede wszystkim – nie panikuj. Jeśli kontrolka check engine zapaliła się dokładnie w chwili rozruchu silnika, to poczekaj kilka sekund. Jeśli układ samodiagnozujący nie wykryje żadnych błędów, to symbol żółtego silnika powinien zgasnąć. 

Co jednak gdy zapalił się check engine: czy można jeździć, mimo jej obecności na desce rozdzielczej?

• ZACZNIJ OD WYŁĄCZENIA SAMOCHODU I PONOWNEGO ROZRUCHU. System samodiagnozujący ma bardzo wąski margines błędu, przez co nieprawidłowości może wywołać nawet zatankowanie paliwa jakości nieco niższej niż zazwyczaj.
• CO, JEŚLI KONTROLKA NIE GAŚNIE? To oznacza nieco większy problem, który wymaga już wizyty u specjalisty. Koniecznie umów się na termin w warsztacie mechanicznym, ale przy okazji koniecznie zapytaj jego pracownika, czy dysponują możliwością odczytania kodu błędów. Bez tego możliwość znalezienia kłopotu może okazać się niemożliwa, gdyż mechanik musiałby opierać się wyłącznie na subiektywnych odczuciach kierowcy.
• ZIDENTYFIKOWAĆ PROBLEM MOŻESZ TAKŻE SAMODZIELNIE. W sieci znajduje się wiele urządzeń diagnostycznych w formie niewielkiej wtyczki, którą należy podłączyć do portu ODB w Twoim aucie (jeśli masz taką możliwość). Za pomocą specjalnego programu producenta wtyczki możesz odczytać błędy (zdalnie lub przewodowo) i naprawić usterkę samodzielnie. Możesz też pojawić się u zaprzyjaźnionego mechanika z informacją na temat przyczyny usterki. W ten sposób oszczędzisz nieco pieniędzy, gdyż w niektórych zakładach diagnostyka check engine, czyli podpięcie Twojego auta pod komputer, jest usługą płatną.
• A CO, GDY KONTROLKA MIGA LUB ŚWIECI SIĘ NA CZERWONO? Koniecznie zatrzymaj auto w najbliższym bezpiecznym miejscu, po czym zadzwoń na pomoc drogą, wezwij lawetę, a auto oddaj w ręce sprawdzonych mechaników. Jazda z czerwoną kontrolką check engine może bowiem skończyć się bardzo dużymi wydatkami, nawet uszkodzeniem silnika. W tym przypadku naprawa check engine powinna być Twoim priorytetem.

A czy wiesz, co zrobić, jeśli wlejesz do baku swojego auta niewłaściwe paliwo? Odpowiedź znajdziesz w artykule: pomyłka przy tankowaniu - co zrobić? Przygotuj się na awarię, która w roztargnieniu może zdarzyć się każdemu!

Konsekwencje jeżeli będziemy ignorować znak – skutki nieusunięcia usterki

Jeśli wiesz, dlaczego pali się żółta kontrolka silnika, to powinieneś mieć również świadomość tego, do czego prowadzi jej zbagatelizowanie. A problemy mogą być rozmaite, takie jak:

• uszkodzenie silnika,

• uszkodzenie układu paliwowego,

• uszkodzenie układu wydechowego,

• uszkodzenie układu elektrycznego

• i wiele innych.

Uszkodzenia te nie prowadzą „jedynie” do wizyty w warsztacie mechaniki samochodowej, ale przede wszystkim do:

• dużych kosztów – usunięcie usterki, która pojawiła się jako check engine już kilka dni czy tygodni wcześniej, może być bardzo kosztowna. Bywa tak, że jedna niewielka awaria bez jej usunięcia prowadzi do uszkodzenia innych podzespołów, które współpracują z tym uszkodzonym. To oznacza znacznie większe wydatki;
• unieruchomienia auta – zbagatelizowanie kontrolki check engine może prowadzić nawet do unieruchomienia auta w najmniej oczekiwanym momencie, np. podczas podróży do szpitala, do szkoły czy pracy. To nie dość, że duży kłopot logistyczny, to niekiedy stanowiący duże zagrożenie dla życia i zdrowia, jeśli auto zatrzyma się np. na autostradzie;
  • W przypadku unieruchomienia samochodu bardzo istotne będzie to, czy masz przy sobie obowiązkowe wyposażenie samochodu. Z naszego artykułu dowiesz się, co wchodzi w jego skład.
• podwyższonego spalania – zlekceważenie żółtego symbolu silnika może także doprowadzić do znacznego podwyższenia spalania paliwa, różnice mogą wynosić nawet kilka litrów na każde sto kilometrów. Wiąże się z tym głównie wyższy koszt eksploatacji auta;
• braku możliwości przejścia przeglądu okresowego – podczas przeglądów okresowych przeprowadzany jest także test emisji spalin, który informuje o tym, czy auto nie stanowi dużego zagrożenia środowiskowego. Zła praca np. sondy lambda widoczna po zapaleniu się żółtej kontrolki silnika, może doprowadzić do negatywnego wyniku badania.

Czy wiesz, jakie kroki trzeba wykonać po sprzedaży samochodu? Że jest ich wiele i że należy spełnić je w stu procentach? Z naszego poradnika dowiesz się wszystkiego na temat zbycia swojego auta!

Podsumowanie – jak odpowiednio reagować na kontrolkę, aby uniknąć poważniejszych problemów?

Każdy kierowca powinien zachowywać się odpowiedzialnie; zbagatelizowanie kontrolki naprawy check engine wcale nie oznacza tego, że awaria przestanie istnieć i usunie się samodzielnie (poza pewnymi przypadkami). Zawsze jej pojawienie się jest zwiastunem pewnych problemów – raz mniejszych, a raz znacznie większych.

Tym samym staraj się reagować na tę kontrolkę tak szybko, jak to możliwe, nawet wtedy, jeśli zniknie na drugi dzień. Może to bowiem oznaczać, że odczyty z czujników znajdują się „na pograniczu” i być może lada dzień symbol pojawi się ponownie, lecz nie zniknie tak, jak za pierwszym razem. Pamiętaj też, że kody błędów zapisują się w pamięci auta, tym samym na ogół możesz je odczytać ponownie nawet po zgaszeniu się kontrolki.