Skrzynia biegów manualna jest ekonomiczniejsza i daje lepsze wrażenia z jazdy – mówią jedni kierowcy. – Samochody z automatyczną skrzynią biegów to kwintesencja komfortu – odpowiadają im inni. Jaką skrzynię biegów wybrać? Chętnie odpowiemy na pytanie i doradzimy, co jest lepsze – skrzynia manualna czy automatyczna. Czytaj dalej!

Z artykułu dowiesz się:

• Czym jest manualna skrzynia biegów, jakie są jej zalety i wady?
• Jak jeździć manualem?
• Czym jest skrzynia automatyczna, jakie są jej słabe i mocne strony?
• Jak prawidłowo poruszać się automatem?
• Co jest lepszym wyborem – skrzynia manualna czy automatyczna?

Manualna skrzynia biegów – definicja i charakterystyka

Manualna skrzynia biegów jest znana także jako przekładnia ręczna. Jest to system w całości obsługiwany przez kierowcę za pośrednictwem pedału sprzęgła oraz dźwigni zmiany biegów. Sprzęgło służy do kontroli sposobu przenoszenia momentu obrotowego na oś napędową, natomiast dźwignia – do wybierania prawidłowego przełożenia. W konstrukcji, która znajduje się już „pod maską”, znajdziemy także wałki, koła zębate i wiele innych elementów mechanicznych, smarowanych za pomocą oleju o odpowiedniej lepkości.

Chcesz kupić dobre auto z manualną przekładnią? Sprawdź nasze oferty na leasing samochodu!

Najważniejsze cechy manualnych skrzyń biegów

• ZALETY: Kierowca, stale obserwując swoje otoczenie, może dostosować przełożenie w skrzyni manualnej do aktualnych warunków i sytuacji drogowej, którą widzi przed sobą. To duża zaleta, gdyż może wówczas hamować silnikiem, oszczędzając paliwo. Niektórzy kierowcy bez możliwości ręcznej zmiany biegów odczuwają większe znużenie podczas jazdy, co natomiast może prowadzić do dekoncentracji, a to do wielu zagrożeń drogowych, szczególnie nocą. Ponadto współczesne przekładnie ręczne są niezwykle odporne na zużycie mechaniczne. Pojedyncza skrzynia jest w stanie „przejechać” kilkaset tysięcy kilometrów bez żadnych remontów (poza cykliczną wymianą oleju, co ok. 100 000 km). Oczywiście przez ten okres może wystąpić konieczność wymiany sprzęgła – to jeden z podzespołów, który ulega naturalnemu zużyciu.

Japońskie auta słyną z bezawaryjności – może warto skorzystać z oferty Honda leasing i wybrać auto z manualną skrzynią, które jest tanie w utrzymaniu i niezawodne?

• WADY: Skrzynie manualne wymagają ciągłego „wachlowania” biegami, co może być irytujące dla wielu kierowców. Jest to szczególnie uciążliwe podczas jazdy w korku. Dodatkowo samodzielne redukowanie biegów to konieczność w przypadku tego rodzaju skrzyni, a nie każdy kierowca, zwłaszcza ten bez większego doświadczenia, dobrze sobie radzi sobie z tym zadaniem. Kolejną wadą skrzyni manualnej jest brak możliwości obsługi przez niektóre osoby niepełnosprawne. Warto także podkreślić, że ten rodzaj przekładni jest wrażliwy na błędy kierowcy (np. niewłaściwa zmiana biegów lub niedociśnięte sprzęgło do końca).

Czy wiesz, że kupując auto, możesz sporo zaoszczędzić? Przeczytaj nasz artykuł: leasing czy wynajem – co wybrać? Oszczędzaj, kupując!

Jak jeździć autem ze skrzynią manualną?

Jeśli mówimy o skrzyni manualnej, to z pewnością zmiana biegów powinna odbywać się odpowiednio szybko. Silnik niewkręcany na wysokie obroty z pewnością będzie mniej palić. W przypadku manualnych skrzyń biegów kierowca, dokonując zmian biegów w odpowiednim momencie, ma spory wpływ na zużycie paliwa. Zresztą nowoczesne samochody, takie jak Volkswagen Golf ósmej generacji potrafią podpowiadać, na jakim biegu jechać, by podróż nie kosztowała fortuny.

Decydując się na auto z manualną przekładnią, warto też poszukać takiego modelu, który został wyposażony w sześciobiegową skrzynię biegów. Przy wysokiej elastyczności silnika skrzynia biegów nie będzie wymagać częstej zmiany przełożeń. Szósty bieg doceni każdy kierowca podczas podróży z prędkościami autostradowymi. „Szóstka” działa w tym przypadku jako nadbieg. Dzięki niemu do poruszania się z prędkością 140 km/h wystarczy niewiele ponad 2 tys. obrotów na minutę. To oznacza z kolei oszczędność paliwa, ale i mniejszy hałas w kabinie samochodu. Manualną skrzynię biegów można z pełną odpowiedzialnością polecić każdemu, kto często pokonuje długie trasy.

• PRO TIPY: Aby nie nadwyrężać jednostki napędowej oraz skrzyni, biegi zawsze zmieniaj w optymalnym zakresie prędkości obrotowej silnika. W silniku benzynowym będzie to przedział 2500-3500 obr./min., podczas gdy w dieslu – ok. 2000-2500 obr./min. Dbaj o to, aby sprzęgło podczas przełożeń wciskać aż do samego końca – w ten sposób moment obrotowy nie dotrze do przekładni, a tym samym nie uszkodzisz zębów poszczególnych przełożeń.

Chcesz wymienić auto na nowe, dobrej klasy i z odpowiednią skrzynią? Poznaj Hyundai leasing!

Automatyczna skrzynia biegów – definicja i charakterystyka

Skrzynia automatyczna to zupełnie inny rodzaj przekładni; w jej przypadku zmiana przełożeń następuje automatycznie, kierowcy pozostaje operowanie pedałem przyspieszenia oraz hamulcem. Jest to bardzo skomplikowana konstrukcja, która składa się z wielu elementów mechanicznych, w tym zespołu przełożeń i sterowania. Czy w automacie jest sprzęgło? Jest, ale jest obsługiwane przez sterownik. Do obsługi samej przekładni wystarcza sama dźwignia, która może znaleźć się na tunelu środkowym lub przy kolumnie kierownicy, a pod nogą tylko pedał gazu i hamulca. 

W najnowszych modelach samochodów, takich jak Volkswagen Golf czy Seat Leon jest funkcja ułatwiająca nie tylko jazdę w ruchu miejskim np. w korku, ale i na trasie. Dzięki radarom i kamerom samochód będzie poruszać się tak, by jazda była bezpieczna, dostosowując prędkość do pojazdu przed nim. Dzięki automatycznej skrzyni biegów samochód samodzielnie dostosuje bieg do potrzeb i panujących warunków. Nowoczesne automatyczne skrzynie biegów to dobry krok w kierunku bezpiecznej półautonomicznej jazdy.

Aby jeszcze bardziej poprawić ekonomię paliwową, przeczytaj nasz artykuł: najbardziej ekonomiczne auta – TOP 7.

Rodzaje automatycznych skrzyń biegów

• Skrzynia hydrauliczna

W tej kategorii znajdują się aż trzy różne od siebie warianty. Najstarszą jest klasyczna skrzynia hydrauliczna (hydrokinetyczna), w której za zmianę przełożeń odpowiadała energia kinetyczna wyzwalana i przenoszona przez ciecz krążącą po układzie. Nieco nowszą jest przekładnia hydrauliczno-elektryczna, w której znajduje się także instalacja elektryczna. Najnowsza, skrzynia hydrauliczno-elektroniczna, jest najbardziej zaawansowana – przekładnie tego typu mają sterowanie elektroniczne, cechujące się najwyższą precyzją działania.

• Skrzynia bezstopniowa

To dość nietypowy i mało rozpowszechniony typ skrzyni, który różni się od standardowych „automatów” brakiem skokowych przełożeń – w miejsce typowych biegów i zębatek (1, 2, 3, 4 itd.) znajdują się pasy oraz koła CVT. Ich działanie doskonale widać przede wszystkim po tym, że podczas przyspieszania nie zmienia się prędkość obrotowa silnika.

• Skrzynia dwusprzęgłowa

Skrzynia dwusprzęgłowa, znana również jako DSG, różni się od wersji standardowej zastosowaniem dwóch sprzęgieł zamiast jednego. Pierwsze służy do obsługi wyłącznie przełożeń parzystych, podczas gdy drugie jest zarezerwowane dla przełożeń nieparzystych. Dzięki temu skrócono do minimum czas zmiany przełożeń.

Najważniejsze cechy automatycznych skrzyń biegów

• ZALETY: Warto zacząć od komfortu. Automatyczna skrzynia biegów nie wymaga od kierowcy dobierania i zmiany przełożeń, gdyż w autach z taką przekładnią nie znajdziemy ani standardowego lewarka przy prawej lub lewej dłoni, ani sprzęgła pod lewą nogą. Całą pracą zajmuje się elektronika – kierowcy pozostaje sterowanie pedałem gazu i hamulca. Wpływa to nie tylko na wygodę, ale także na bezpieczeństwo, gdyż (szczególnie w przypadku początkujących kierowców) można skupić się na znakach drogowych oraz otoczeniu, a nie na prawidłowym operowaniu zespołem „sprzęgło-dźwignia”. Ponadto skrzynie w tym typie są praktycznie całkowicie odporne na błędy użytkownika; nie da się zmienić biegu w niewłaściwy sposób, jak np. w przekładni manualnej.

• WADY: Automatyczna skrzynia biegów ma także pewne wady, takie jak mała liczba przełożeń w przypadku starszych konstrukcji, co źle wpływało na komfort, osiągi i spalanie. Nowsze skrzynie mają już jednak 5,6, 7, a nawet 10 przełożeń. Wadą jest także bardzo wysoki koszt naprawy, lecz do tak dużych uszkodzeń dochodzi rzadko i z reguły poniekąd z winy użytkownika (np. na przez niewłaściwy bądź zbyt wyeksploatowany olej).

Czy wiesz może, jak wybrać najlepszy silnik benzynowy, aby niewiele palił, a dawał radość z jazdy? 

Jak jeździć automatem?

Jazda automatem jest niezwykle łatwa, aby nie rzecz, banalnie prosta. Wynika to przede wszystkim z samej charakterystyki tego zespołu napędowego.

• PRO-TIPY: Jak jeździć automatem? To proste. Wystarczy znać oznaczenia automatycznej skrzyni biegów. Z pozycji „P” oznaczającej parkowanie wystarczy gałkę przesunąć w pozycję „D” oznaczającą jazdę do przodu. Teraz wystarczy tylko dodać gazu, by auto ruszyło. Trzeba cofnąć samochód? Nic prostszego. W pozycji „R” auto będzie jechało na wstecznym. Natomiast pozycja „N” to tak zwany bieg neutralny porównywalny z „luzem” w tradycyjnej manualnej skrzyni biegów.

Dzięki brakowi pedału sprzęgła podróż samochodem zwłaszcza w terenie miejskim wydaje się spokojniejsza ze skrzynią automatyczną. Kierowca nie jest zmuszony do ciągłego manewrowania lewarkiem. Jego zadaniem jest wyłącznie manewrowanie kierownicą, przyspieszanie i hamowanie.

Rodzaj skrzynia a ekonomia

Litr, a nawet dwa litry więcej paliwa względem aut ze skrzyniami manualnymi potrafiły niegdyś spalić samochody wyposażone w automatyczne skrzynie biegów. To jednak już historia. Automaty przeszły od tamtej pory przemianę i dziś automatyczne skrzynie biegów nie są ani mniej ekonomiczne w eksploatacji, ani też bardziej awaryjne.

Co jest lepsze – automatyczna czy manualna skrzynia biegów?

To pytanie, na które trudno odpowiedzieć jednoznacznie, dlatego zachęcamy do zapoznania się z poniższą tabelą, która wyjaśni różnice oraz podobieństwa obu tych wariantów.

Skrzynia manualna czy automatyczna – którą wybrać? To zależy od Twoich oczekiwań!

• W MIEŚCIE najlepiej sprawdzi się automat. Przekładnia będzie zmieniała biegi samodzielnie i bez Twojego zaangażowania.
• POZA MIASTEM oba typy skrzyni są równie dobrym wyborem, gdyż siłą rzeczy podczas jazdy prędkościami autostradowymi biegi zmienia się bardzo rzadko.
• DO DYNAMICZNEJ JAZDY dobrze sprawdzi się skrzynia manualna, która zwiększy zaangażowanie kierowcy, a także nowoczesne przekładnie dwusprzęgłowe, które błyskawicznie zmieniają przełożenia. Ponadto biegi w niektórych autach można zmieniać łopatkami umieszczonymi na kierownicy.

Koniecznie przed ostatecznym wyborem auta i jego skrzyni, sprawdź także kredyt na samochód – poznaj najlepsze oferty na rynku i wybierz mądrze!

Wybór pomiędzy skrzynią manualną a automatyczną zależy od stylu jazdy i preferencji kierowcy. Automat zapewnia wygodę i łatwość obsługi, szczególnie w mieście, natomiast manual daje większą kontrolę nad pojazdem i lepszą dynamikę, zwłaszcza na długich trasach. Niezależnie jednak od wyboru, pamiętaj, aby jeździć bezpiecznie!