Sprzedaż samochodu – dla jednych możliwość pozbycia się problematycznego pożeracza domowych funduszy na rzecz nowego auta, a dla innych – przykra, sentymentalna chwila. Obie strony łączy jednak to, że są zobowiązane do dopełnienia wielu formalności, w tym podatkowych, które mogą przyprawić o ból głowy praktycznie każdego właściciela auta. Dowiedz się, jak przebiega sprzedaż samochodu krok po kroku i poznaj zakres działań, które na Ciebie czekają. Zapraszamy do lektury!
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie są podstawowe powody sprzedaży auta?
- Czy trzeba zgłosić sprzedaż w wydziale komunikacji?
- Czy należy uiścić podatek w Urzędzie Skarbowym?
- Czy trzeba poinformować o sprzedaży także ubezpieczyciela?
- Jak przekazać auto nowemu nabywcy?
- Co w przypadku, gdy sprzedawane auto było wzięte w leasing albo na kredyt?
- Jaki jest zakres odpowiedzialności sprzedającego już po sprzedaży?
Dlaczego sprzedajemy samochody?
Sprzedaż samochodu to standardowa sytuacja, która prędzej czy później spotka każdego z nas – nawet wtedy, jeśli zakładasz, że kupiłeś auto na wiele kolejnych lat. Rynek rewiduje przewidywania, które z reguły mijają się z rzeczywistością. Auta stają się coraz bezpieczniejsze, bogatsze pod kątem wyposażenia, a także – co nie powinno dziwić nikogo z nas – atrakcyjniejsze wizualnie.
Ciekawostka: Średni wiek samochodu w Polsce rośnie z roku na rok. Jak udowadnia Raport Branży Motoryzacyjnej 2023/2024 przygotowany przez PZPM, obecnie średni wiek auta wynosi już 15 lat i nie zanosi się tu na zmianę. Mimo że wartość tę podnoszą leasingobiorcy, gdyż głównie decydują się na auta zupełnie nowe, to jednak większość „obrotu” generują osoby prywatne. Jak to się ma do przyszłości? W pewnym momencie może nastąpić duży spadek popytu, gdyż ludzie zostawiają swoje auta na jeszcze dłużej. |
Jakie zatem są typowe powody sprzedaży auta? Należy do nich między innymi powiększenie rodziny – świeżo upieczeni rodzice decydują się na wymianę mniejszego samochodu na nieco większy zazwyczaj jeszcze przed urodzeniem dziecka. Pomoże im w przewozie wózków i innych rzeczy niezbędnych dla każdego malucha. Innym powodem, dość prozaicznym, może okazać się chęć pozbycia się problemu, wynikającego np. z dużej awaryjności danego egzemplarza i potrzeby ponoszenia na jego utrzymanie zbyt dużych nakładów finansowych w porównaniu do jego wartości.
Jeszcze innym bodźcem do wymiany auta może być chęć zakupu nowszego modelu, jeśli ten poprzedni przestaje spełniać swoją funkcję, a także np. zupełna zmiana miejsca zamieszkania. Bardziej opłaca się zakupić nowe auto – np. w przypadku przeprowadzki do kraju z ruchem lewostronnym, niż dostosowywać swoje do panujących tam wymogów oraz dostarczać je na miejsce.
1. Zgłoszenie sprzedaży w wydziale komunikacji
Jak przeprowadzić sprzedaż samochodu krok po kroku? Pierwszym krokiem, po podpisaniu umowy kupna-sprzedaży oraz przekazaniu kompletu kluczyków nowemu nabywcy, jest wizyta w wydziale komunikacji. Oczywiście „wizyta” nie musi być osobista – zgłoszenie o zbyciu pojazdu można złożyć również drogą online za pośrednictwem platformy ePUAP lub wysyłając dokumenty pocztą.
Najważniejsze jest dopilnowanie terminów. Czas na zgłoszenie sprzedaży samochodu wynosi równe 30 dni, które liczymy od momentu zbycia pojazdu wyszczególnionego na umowie kupna-sprzedaży. Wynika to bezpośrednio z przepisów prawa o ruchu drogowym (art. 78, ust. 2).
Jak zgłosić sprzedaż auta?
- W starostwie powiatowym
- W urzędzie miasta (dla miast na prawach powiatu)
- W urzędzie dzielnicy (w przypadku Warszawy)
- Przez internet (za pośrednictwem platformy ePUAP)
- Warto poznać sposób obsługi platformy. Po pierwsze – przygotuj wszystkie dokumenty, po czym wejdź na stronę zgłoszenia zbycia pojazdu online. Po przejściu przez krótki formularz zostaniesz przeniesiony na witrynę login.gov.pl, gdzie powinieneś wybrać odpowiedni dla siebie sposób logowania. Po prawidłowym zalogowaniu trafisz do usługi „Mój Pojazd”. Wybierz wśród dostępnych samochodów ten, którego zbycie chcesz zgłosić, po czym kliknij „Zgłoś zbycie pojazdu”.
UWAGA! Niedotrzymanie terminu zgłoszenia zbycia pojazdu grozi sankcjami. Możesz otrzymać z tego tytułu mandat o wysokości nawet 1000,00 zł! |
Usługa jest bezpłatna, zatem nie ponosisz z jej tytułu żadnych kosztów, lecz istotne jest, aby przygotować zawczasu wszystkie dokumenty. Brak choćby jednego z nich może grozić odrzuceniem zgłoszenia. Lista potrzebnych dokumentów na szczęście nie jest zbyt długa i dzięki temu bardzo łatwa do zorganizowania.
Potrzebne dokumenty to:
- umowa kupna-sprzedaży (w przypadku zgłoszenia internetowego niezbędny będzie jej skan);
- dowód osobisty (w przypadku zgłoszenia internetowego niezbędny będzie jego skan);
- prawidłowo wypełnione zgłoszenie (zawierające m.in. dane pojazdu, zbywcy oraz nabywcy);
- pełnomocnictwo/-a (jeśli samochód ma wielu współwłaścicieli) wraz z dowodem wniesienia opłaty skarbowej do wysokości około 22,00 zł (opłata nie obowiązuje w przypadku najbliższej rodziny).
Jak zatem widać, wyrejestrowanie samochodu po sprzedaży to nie jest wcale trudny proces, lecz może wywoływać pewne obawy, gdyż wiąże się z załatwianiem spraw urzędowych.
Czy wiesz, co czeka zmotoryzowanych już za niespełna 10 lat? Prawdziwe, daleko idące zmiany, Prawdopodobnie czeka nas zakaz sprzedaży aut spalinowych od 2035 roku! Warto mieć tego świadomość i odpowiednio się przygotować.
2. Zapłata podatku
Oczywiście nie ma nic za darmo – sprzedaż samochodu rodzi także pewne implikacje podatkowe, obowiązkowe do spełnienia przez każdego zbywcę pojazdu. Na szczęście nie musisz się ich obawiać, gdyż dotykają tylko jedną grupę konsumentów – osoby, które sprzedadzą dane auto przed upływem sześciu miesięcy od daty jego zakupu. Sprzedawcy, którzy używali sprzedawanego samochodu przez dłuższy czas, np. rok, dwa lub pięć lat, nie dość, że nie są zobligowani, aby zapłacić podatek od sprzedaży samochodu, to nie muszą także informować o fakcie zbycia auta w zeznaniu rocznym.
Jeśli jednak sprzedałeś pojazd przed upływem 6 miesięcy od jego nabycia, zapłacisz:
- 12% różnicy pomiędzy kosztem zakupu a sprzedaży (zyskiem), jeśli w skali roku osiągasz zarobki mniejsze od 120 000,00 zł;
- 32% różnicy pomiędzy kosztem zakupu a sprzedaży (zyskiem), jeśli w skali roku osiągasz zarobki większe od 120 000,00 zł.
Przedsiębiorcy są w nieco innej sytuacji, gdyż w ich przypadku dochodzi także kwestia rozliczenia VAT-u (jeśli obowiązuje) oraz możliwość obniżenia podatku należnego w wyniku amortyzacji samochodu.
Ważne: W innej sytuacji jest nabywca – jest on prawnie zobowiązany do poinformowania o zakupie auta Urzędu Skarbowego oraz do zapłaty należnego podatku od czynności cywilno-prawnych PCC-3. Wartość podatku wynosi ustalone sztywno 2%, a 0% w przypadku, gdy wartość auta nie przekracza 1000,00 zł. |
3. Powiadomienie ubezpieczyciela
Po sprzedaży samochodu musisz powiadomić firmę ubezpieczeniową o zmianie właściciela. Nie masz na to zbyt wiele czasu, a jedynie 14 dni od daty zbycia auta z umowy. Samo poinformowanie na szczęście nie jest zbyt skomplikowane; musisz zgłosić ustnie, mailowo lub pisemnie sprzedaż danego pojazdu objętego ubezpieczeniem oraz podać wszystkie dane właściciela bądź właścicieli.
Polisa OC przechodzi na nowego właściciela, który może ją kontynuować lub z niej zrezygnować już w swoim własnym zakresie. Nowemu właścicielowi należy oczywiście przekazać wszystkie niezbędne dokumenty ubezpieczenia.
Jak zgłosić sprzedaż auta ubezpieczycielowi? Informację o zmianie właściciela można złożyć online na stronie danej firmy ubezpieczeniowej, telefonicznie lub na miejscu w placówce.
Ważne: Niewiele osób ma świadomość tego, że zapłacone, a niewykorzystane składki, możesz odzyskać w całości. To oznacza, że jeśli np. sprzedałeś auto po 60 dniach od opłacenia z góry całego rocznego ubezpieczenia, to otrzymasz zwrot za niewykorzystane 305 dni ochrony. Jest o co powalczyć! |
4. Przekazanie pojazdu nowemu właścicielowi
Co zrobić po sprzedaży auta pod kątem zobowiązań wobec nowego właściciela lub właścicieli? Zarówno sprzedaż auta przez zbywcę, jak i jego zakup przez nabywcę, to czynność bardzo stresująca dla obu stron. Wynika to głównie z tego, że przedmiot umowy, czyli auto, jest zazwyczaj dość kosztowne, przez co obie strony muszą wykazać wobec siebie ograniczone zaufanie. Na szczególnie trudnej pozycji jest nabywca, który jest narażony na oszustwa ze strony zbywcy zatajającego np. zły stan techniczny pojazdu. Dlatego właśnie warto przekazać nowemu właścicielowi wszystkie istotne dokumenty niezbędne w procesie dalszego użytkowania auta.
Nowemu właścicielowi musisz przekazać następujące dokumenty:
- dowód rejestracyjny;
- kartę pojazdu (jeśli była wydana);
- polisę ubezpieczeniową OC;
- umowę kupna-sprzedaży.
Przed ostatecznym wydaniem przedmiotu sprzedaży nabywcy warto sporządzić dość prosty protokół przekazania samochodu. To dokument nieurzędowy, zatem możesz go stworzyć samodzielnie. Umieść w nim datę potwierdzenia odbioru auta przez nabywcę oraz wszystkie dane identyfikacyjne dotyczące pojazdu; numer rejestracyjny, numer nadwozia, stan licznika oraz markę/model/rocznik. Im więcej danych, tym lepiej. Poniżej znajdź miejsce na uwagi dotyczące auta, gdzie nabywca oraz zbywca powinni wyszczególnić widoczne uszkodzenia, a także miejsce na podpis obu stron umowy. Na dole umieść informację o stanie technicznym, np. „stan techniczny – dobry”. Tego typu dokument uchroni Cię, jako zbywcę, od wielu problemów związanych z naciąganiem klientów na naprawę uszkodzeń, które powstały już po przekazaniu auta nabywcy.
Porada dla nabywcy: w artykule „Historia pojazdu – jak uniknąć nietrafionego zakupu?” dowiesz się, jak uniknąć ryzyka zakupu samochodu po wypadku.
Co zrobić w przypadku samochodu leasingowanego?
Warto wiedzieć, że sprzedaż auta stanowiącego przedmiot czynnej umowy leasingowej jest po prostu niemożliwa. Wynika to w prostej linii z tego, że Ty – jako leasingobiorca – nie widniejesz w dowodzie rejestracyjnym jako właściciel auta. Jest nim bowiem leasingodawca, czyli firma zajmująca się udzieleniem tego typu finansowania, i to on może sprzedać auto w swoim imieniu.
Jeśli chcesz jednak pozbyć się auta znajdującego się w leasingu na rzecz innego przedsiębiorcy, masz jedno rozwiązanie – cesję. W tym przypadku wszelkie prawa oraz idące za tym obowiązki spoczywają na nowym użytkowniku auta objętego tym finansowaniem. Tobie natomiast pozostaje jedynie uiszczenie opłaty manipulacyjnej w wysokości ustalanej w tabeli opłat i prowizji przez każdego leasingodawcę.
Leasing samochodu to jeden z najczęściej wybieranych sposobów finansowania zakupu samochodów przez przedsiębiorcę. Dowiedz się, dlaczego tak jest.
Co w przypadku auta zakupionego na kredyt?
Sprzedaż samochodu zakupionego na kredyt jest trudna, lecz wykonalna. Sprawa jest bardzo prosta w przypadku kredytu gotówkowego, gdyż samochód nie stanowi jego zabezpieczenia, a Ty figurujesz w dowodzie rejestracyjnym jako właściciel. Co jednak w przypadku, gdy wziąłeś kredyt celowy, czyli na zakup tego konkretnego modelu auta? Masz nieco związane ręce, gdyż nie podejmiesz tej decyzji samodzielnie. Skontaktuj się z bankiem i dowiedz się, co stanowi formę zabezpieczenia spłaty kredytu. Jeśli jest to samochód, na który został wzięty kredyt, to będziesz zmuszony do zobowiązania się do jego całościowej i jednorazowej spłaty w momencie zbycia samochodu. Zupełnie inaczej jest, gdy zabezpieczeniem jest samochód (przewłaszczenie). W tym przypadku kwota uzyskana z tytułu sprzedaży trafi najpierw do banku i pokryje całość zobowiązania, po czym reszta uzyskanych funduszy trafi do Ciebie.
Kredyt na samochód to bardzo interesująca propozycja; warto ją zgłębić.
Za co odpowiadasz jako sprzedający już po sprzedaży auta?
Co zrobić po sprzedaży auta? Przede wszystkim liczyć na uczciwość nabywcy, który ma aż dwa lata na zgłoszenie jakichkolwiek niezgodności związanych z umową z tytułu rękojmi (nie obowiązuje w przypadku sprzedaży na rzecz przedsiębiorcy). Przez te dwa lata klient może zażądać:
- obniżenia ceny sprzedaży, zatem zwrotu pewnej części kwoty widniejącej na umowie kupna-sprzedaży;
- odstąpienia od umowy (związanego ze zwrotem pełnej należności);
- naprawy uszkodzonego podzespołu, układu czy elementy;
- wymiany auta na ten sam bądź podobny egzemplarz pozbawiony wszelkich wad.
Oczywiście sprzedający nie odpowiada za wszystkie wady auta, a wyłącznie za te, które zostały zatajone podczas sporządzania umowy i wystąpiły przed jej podpisaniem. Oznacza to, że usterka, która nastąpiła nagle, samoistnie i bez związku z poprzednim stanem auta, nie może zostać uznana za niezgodność towaru z umową.
Odpowiedzią na kłopoty związane ze zbyciem auta możesz rozwiązać w prosty sposób – decydując się na wynajem długoterminowy samochodu.
Podsumowanie – sprzedaż samochodu wcale nie musi być trudna!
Sprzedaż samochodu wiąże się z wieloma formalnościami, które musisz załatwić, aby zakończyć proces prawidłowo i uniknąć problemów prawnych. Zgłoszenie sprzedaży w wydziale komunikacji, powiadomienie ubezpieczyciela oraz zapłata odpowiednich podatków to kluczowe kroki, które musisz podjąć. Pamiętaj również o przekazaniu wszystkich niezbędnych dokumentów nowemu właścicielowi.
FAQ:
- Gdzie zgłosić sprzedaż samochodu?
Sprzedaż samochodu należy zgłosić w wydziale komunikacji odpowiednim dla Twojego miejsca zamieszkania, takim jak starostwo powiatowe, urząd miasta bądź dzielnicy, internetowo bądź osobiście. Musisz również poinformować o sprzedaży auta ubezpieczyciela.
- Ile wynosi podatek od sprzedaży samochodu?
Podatek od sprzedaży samochodu dotyczy tylko sytuacji, kiedy zbycie nastąpiło przed upływem 6 miesięcy od zakupu. Stawka wynosi 12% lub 32% zysku, w zależności od wysokości rocznych dochodów sprzedawcy. Jeśli samochód był w posiadaniu dłużej niż 6 miesięcy, sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.
- Jak zgłosić sprzedaż auta przez internet?
Sprzedaż samochodu można zgłosić przez Internet za pośrednictwem platformy ePUAP, korzystając z usługi „Mój Pojazd”. Wymaga to zalogowania się na stronie login.gov.pl, wybrania sprzedawanego pojazdu i wypełnienia formularza zgłoszenia.
- Czy potrzebne jest upoważnienie do sprzedaży samochodu?
Upoważnienie do sprzedaży samochodu jest konieczne tylko w przypadku współwłaścicieli pojazdu, którzy muszą wystawić pełnomocnictwo w razie braku możliwości stawienia się w urzędzie osobiście. W przypadku najbliższej rodziny pełnomocnictwo jest bezpłatne, natomiast dla pozostałych osób obowiązuje opłata skarbowa w wysokości około 22 zł.
- Co grozi, jeśli wyrejestrowanie samochodu po sprzedaży nastąpi po czasie?
Niedotrzymanie 30-dniowego terminu zgłoszenia sprzedaży auta w wydziale komunikacji może skutkować nałożeniem mandatu do 1000 zł.